سخنرانی تاریخی حضرت امام(ره) و شکل گیری قیام ۱۵خرداد

در آغاز محرم سال ۱۳۸۳ هجری قمری برابر با خرداد سال ۱۳۴۲هجری شمسی، قم به پایگاه ضد رژیم تبدیل شده و شور خاصی در آن برپا بود.در عصر عاشورای آن سال برابر با سیزدهم خرداد سال ۱۳۴۲هجری شمسی حضرت امام خمینی(ره) با حضور در مدرسه فیضیه، طی سخنان کوبنده ای، ضمن انتقاد شدید از رژیم پهلوی و اربابان آمریکایی و اسرائیلی شاه، پرده از جنایات رژیم طاغوت برداشتند. حضور مردم در سخنرانی به اندازه ای بود که تمام صحن فیضیه و دارالشفاء، صحن حرم حضرت معصومه(س)، میدان آستانه و اطراف، مملو از جمعیت بود. در پی سخنرانی افشاگرانه حضرت امام(ره)، در سحرگاه پانزدهم خرداد سال ۱۳۴۲، دژخیمان رژیم ستمشاهی به خانه ساده و بی آلایش امام(ره) در قم یورش بردند و امام(ره) را دستگیر و دور از چشم مردم به زندانی در تهران منتقل کردند. هنوز چند ساعتی از این حادثه نگذشته بود که فریاد مردم معترض و انقلابی، علیه رژیم دیکتاتوری شاه بلند شد و خواستار برقراری حکومت اسلامی و پایان دادن به رژیم ستمشاهی شدند. به همین علت بود که گلوله های برخاسته از خشم و کینه رژیم ننگین شاه، قلب هزاران مسلمان انقلابی به پا خاسته را در این روز نشانه رفت و با به خاک و خون کشیدن آن ها، قیام خونبار پانزدهم خرداد سال ۴۲ شکل گرفت.
قیام خونین ۱۵خرداد
قیام ۱۵خرداد، نقطه عطفی در تاریخ مبارزات ملت ایران به رهبری حضرت امام خمینی(ره) است. در این روز حدود ۱۵هزار مسلمان انقلابی به خاک و خون کشیده شدند و به این ترتیب تاریخ ایران اسلامی در روز ۱۵خرداد ورق خورد و فصل جدیدی در رویارویی مستضعفان با مستکبران گشوده شد. پس از این واقعه در تهران، قم و دیگر شهرها رژیم به دستگیری و محاکمه روحانیون و مردم ادامه داد. زندان ها از روحانیون و بازاری ها و کاسبان پر شد و عده ای نیز محاکمه و اعدام شدند. قیام ۱۵خرداد هر چند به ظاهر با سرکوب خونین به نفع شاه تمام شد اما در حقیقت ماهیت رژیم ستمشاهی را بیش از پیش برای همگان آشکار کرد و نقطه آغازی برای توفان عظیم انقلاب اسلامی شد که ظرف ۱۵سال با مجاهدت، ایثار و جانبازی حق طلبان و مجاهدان راه خدا به پیروزی رسید و تار و پود رژیمی که اقتدار خود را در وابستگی به ابرقدرت ها و نیروی نظامی می دانست مانند تار عنکبوت از هم گسست. منبع: سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

انگیزه‌های قیام خونین 15 خرداد 1342 از دیدگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی

رهبرمعظم انقلاب اسلامی درباره قیام 15 خرداد 1342 می فرمایند: حرکت طبیعی قیام 15 خرداد به آن چیزی رسید، به آن واقعیتی منتهی شد که امروز تمام دنیای کفر و الحاد را متوحش کرده است و سردمداران استکبار جهانی را به دفاع از خود واداشته است.
ما امروز مرهون قیام 15 خردادیم. امروز جمهوری ما یک جمهوری به معنای واقعی است. یعنی مردمی است. این را شما می‌دانید و لمس می‌کنید، اما من همان دانسته‌ی شما را به زبان می‌آورم این برگی از تاریخ است. حقیقتی است که باید آیندگان هم آن را لمس کنند. جمع‌بندی کارهای امروز ملت و دولت این است که جمهوری اسلامی امروز از همه جهت مردمی است، دارای جهاد مردمی است.

در 15 خرداد سه عنصر وجود داشت. یکی عنصر مردم بود، یکی عنصر رهبر و امام بود و سومی عنصر انگیزه‌ی مذهبی و روح‌شهادت‌طلبی و فداکاری برای خدا بود. نطفه‌ی انقلاب ما با این سه عنصر بسته شد. وقتی می‌گوییم مردم بوده‌اند، معنایش این است که هیچ یک از احزاب و گروه‌ها و دسته‌جات سیاسی و سردمداران سیاسی و مدعیان مبارزه و مقاومت در این حرکت مردمی کوچکترین نقشی نداشتند. نه آن کسانی که با انگیزه ملی‌گرایی حرکت می‌کردند و نه آن کسانی که با انگیزه‌های مادی و مارکسیستی راه می‌رفتند و نه حتی آن گروه‌هایی که با انگیزه‌های مذهبی و اسلامی تشکلی داشتند. هیچ کدام در این خیزش عمومی خونین پرشکوه کمترین تأثیری نداشته‌اند. چرا، تأثیر منفی بعضی از گروه‌ها داشتند.
فردای 15 خرداد تحلیلگران مادی معتقد به اندیشه‌های خرافی الحادی به کمک دستگاه جبار آن روز رفتند و برای او حادثه را تحلیل کردند. حادثه دینی بود، آن را طبقاتی و اقتصادی و از این قبیل تحلیل کردند و در حقیقت آب به ‌آسیاب دستگاه جبار ریختند. هیچکس به کمک این قیام نیامد جز مردم و جز رهبران دینی مردم.
شکی در این نیست که در حادثه‌ی 15 خرداد و جریان‌هایی که از آن منشعب می‌شد، جز علمای اسلام، روحانیون مبارز و کسانی که آماده‌ی جانبازی برای اسلام بودند، هیچکس نقش گرداننده نداشت.
15 خرداد گذشت، این سه عنصر در جامعه باقی ماند. حرکت انقلابی ما با همین سه عنصر که نطفه‌ی اصلی انقلاب ایران را تشکیل می‌دادند، به راه خود ادامه داد. در طول این مدت بیشترین کسانیکه کار فکری اسلامی و سیاسی می‌کردند و مردم را برای یک حرکت عظیم عمومی آماده می‌کردند، علمای اسلامی، طلاب جوان، گویندگان مبارز در سطوح مختلف علمی بودند. دیگران هم در بعضی از قشرها کمتر، در بعضی بیشتر، تلاش‌هایی داشتند، اما آن چه به تلاش روحانیون یک امتیاز می‌بخشید، این بود که آنها با مردم روبرو می‌شدند و ذهن مردم را آماده می‌کردند. /منبع:سایت مقام معظم رهبری در مورخخطبه دوم نماز جمعه مورخ ۱۸ خرداد ۱۳۶۳ تهران.